Projeksiyon sistemlerinde izleme mesafesi yalnızca görüntü kalitesi için değil, aynı zamanda kullanıcı sağlığı açısından da kritik öneme sahiptir. Göz yorgunluğu, boyun ve sırt ağrısı gibi ergonomik sorunlar genellikle yanlış konumlandırılmış projeksiyon ekranları ve hatalı oturma düzeninden kaynaklanır. Peki ideal izleme mesafesi ne kadar olmalı? Bu yazımızda, ANSI, SMPTE, BenQ ve Epson gibi kaynaklara dayanarak projeksiyon sistemleri için en doğru oturma mesafesini, ekran yüksekliğini ve izleme açısını detaylı şekilde ele alıyoruz.
📚 Derleme: Projeksiyon Oturma Mesafesi Nasıl Olmalı?
1. İzleme Mesafesi Hesabı: Temel Formül
Projeksiyon sistemlerinde oturma mesafesi genellikle ekranın diyagonal boyutuna göre hesaplanır. SMPTE (Society of Motion Picture and Television Engineers) ve THX gibi endüstri standartlarına göre önerilen formüller şunlardır:
- Minimum Mesafe = Ekran Genişliği × 1.5
- Maksimum Mesafe = Ekran Genişliği × 2.5
- Ortalama olarak ekranın diyagonal ölçüsünün 1.5 ile 2.5 katı arası mesafeler göz yorgunluğunu önler.
Örnek:
100 inçlik (221 cm genişliğinde) bir projeksiyon ekranı için ideal oturma mesafesi:
- Minimum: 3.3 metre
- Maksimum: 5.5 metre
2. Göz Yorgunluğunu Önlemek İçin İzleme Açısı
- THX standartlarına göre ideal izleme açısı 36 derece civarındadır. Bu, izleyicinin ekranın tamamını başını çevirmeden görebileceği bir açıdır.
- Ekran, göz hizasından 10-15 derece aşağıda olmalı. Çok yukarıda olan görüntü boyun ağrısı yapar.
3. Ekran Yüksekliği ve Göz Seviyesi
- Ekranın alt kısmı zemin seviyesinden 90-120 cm yukarıda olmalıdır.
- İzleyici göz seviyesi genellikle 110-120 cm kabul edilir. Bu durumda ekran merkezinin göz hizasında ya da hafif altında olması önerilir.
4. Ortamdaki Işık ve Kontrast
- Göz yorulmasını azaltmak için ortam ışığı kontrol edilmeli.
- Ekranla arka plan arasında çok büyük parlaklık farkı olmamalı. Loş ama karanlık olmayan ortamlar tercih edilmeli.
5. Boyun ve Sırt Sağlığı İçin Sandalye ve Oturum Açısı
- Ergonomik oturma sağlanmalı. Sırt destekli, dik oturulan sandalyeler önerilir.
- Baş, ekranın ortasına çok fazla yukarı ya da aşağı bakmayacak şekilde hizalanmalı.
🎯 Sonuç: Özet Tavsiyeler
✅ Ekranın diyagonal ölçüsüne göre 1.5–2.5 katı mesafede oturun. ✅ Göz hizası ekranın tam ortası ya da biraz altı olmalı. ✅ İzleme açısı 30–40 derece aralığında olmalı. ✅ Ortam ışığı dengeli olmalı; aşırı parlaklık veya karanlık olmamalı. ✅ Boyun ve sırt için destekli, dik oturulan koltuklar tercih edilmeli.